Yer tutucular, erken kaybedilen süt dişlerinin neden olabileceği
diş dizilim bozukluklarını önlemek için geliştirilen, sabit veya
hareketli ortodontik aygıtlardır. Süt dişlerinin zamanından önce
çekilmesi veya düşmesi durumunda, yer tutucular boş kalan
bölgeyi koruyarak alttan gelecek daimi dişlerin sağlıklı ve
doğru şekilde çıkmasına yardımcı olur.
Arka bölgedeki bir süt dişi erken kaybedildiğinde, çevresindeki
komşu dişler boşluğa doğru kayabilir veya devrilebilir. Bu durum
ark uzunluğunun azalmasına, daimi dişlerin yer bulamayıp gömülü
kalmasına ya da çapraşık sürmesine neden olabilir. Oysa basit
bir yer tutucu uygulaması, ileride gereksiz bir ortodontik
tedavi ihtiyacını ortadan kaldırabilir.
Yer Tutucular Hangi Malzemelerden Yapılır?
Yer tutucular genellikle metal tel, akrilik plak veya her
ikisinin kombinasyonundan oluşur. Diş hekiminin yapacağı ağız
ölçüsüyle kişiye özel olarak laboratuvar ortamında
hazırlanırlar. Kullanım amacına ve kaybedilen diş sayısına göre
iki temel gruba ayrılır:
Yer Tutucu Türleri
Genellikle tek bir süt dişinin erken kaybında tercih edilir.
Diş üzerine yapıştırılır, çocuk tarafından çıkarılamaz.
Hekim kontrolünde, daimi diş sürdüğünde yerinden çıkarılır.
3 ayda bir düzenli kontrol yapılmalıdır.
Sakız gibi yapışkan gıdalardan uzak durulmalıdır.
Yerinden oynaması ya da kopması durumunda hemen hekime
başvurulmalıdır.
Birden fazla süt dişinin eksik olduğu durumlarda kullanılır.
Takıp çıkarılabilir özelliktedir.
Hem fonksiyonel hem de estetik amaçlı olarak tasarlanabilir.
Yemek yerken çıkarılmalıdır.
Gece çıkarılarak su dolu bir kapta saklanmalıdır.
Günlük fırçalama ile temizlenmelidir.
Kırık, gevşeme gibi durumlar gözlemlenirse diş hekimine
danışılmalıdır.
3 ayda bir düzenli kontrol önerilir.
Yer Tutucuların Görevleri Nelerdir?
Daimi dişin süreceği alanı koruyarak ideal pozisyonda
sürmesini sağlar.
Diğer dişlerin boşluğa kaymasını engeller.
İleride oluşabilecek diş çapraşıklıklarını ve ortodontik
problemleri önler.
Dişlerin düzgün dizilmesini destekleyerek, fırçalamayı
kolaylaştırır ve çürük riskini azaltır.
Yer Tutucular Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
6 ayda bir düzenli diş hekimi kontrolü yapılmalıdır.
El ya da dil ile yer tutucu oynatılmamalıdır.
Dişler düzenli olarak ve özenle fırçalanmalıdır.
Sabit yer tutucular hekim kontrolünde çıkarılmalıdır.
Hareketli modeller, yemek sırasında çıkarılıp sonrasında
takılmalıdır.
Kırık, bükülme ya da deformasyon durumlarında beklemeden
hekime başvurulmalıdır.
